هنگامی که دعوی تصرف عدوانی در دادگاه اقامه می شود، طرفین دعوی با چالش دفاع در پرونده تصرف عدوانی مواجه می شوند. فلذا با توجه به آنکه در دعاوی تصرف عدوانی، موضوع دعوی رفع تصرف از اموال غیرمنقول همچون ملک، زمین یا باغ می باشد، باید با نحوی دفاع در این دعوی اطلاعاتی داشته باشند. از این رو در این مقاله به نحوه و راه های دفاع در پرونده تصرف عدوانی می پردازیم.
دعوی تصرف عدوانی چیست؟
هنگامی که شخصی ملک دیگری را بدون اذن مالک و بواسطه قهر و غلبه (زور) در تصرف خود قرار دهد و مانع از تصرف مالک در ملک خودش شود، تصرف عدوانی محقق شده و مالک برای باز پس گیری ملک خود باید اقدام به اقامه دعوی تصرف عدوانی نماید. به موجب این دعوی مالک ادعا می کند که ملک سابقاً در تصرف وی بوده و اکنون شخص دیگری آن مال را به تصرف خود درآورده است و ادعای تصرف عدوانی حقوقی یا کیفری مطرح می نماید.
هنگامی که مالک بخواهد تصرف عدوانی کیفری علیه خوانده یا همان شخص متصرف اقامه نماید، باید مالکیت خود را اثبات نماید و سپس اقامه دعوی تصرف عدوانی کیفری مطرح نماید، در حالیکه در دعوی تصرف عدوانی حقوقی، خواهان دعوی نیازی به اثبات مالکیت خود نسبت به آن مال غیرمنقول به دادگاه ندارد و باید مدارک خود را به دادگاه تقدیم نماید تا دادگاه در نهایت حکم به رفع تصرف آن مال دهد.
راه های دفاع در پرونده تصرف عدوانی از جانب خواهان
هنگامی که دعوی تصرف عدوانی از جانب خواهان دعوی اقامه می شود، خواهان باید در مقام مدعی مدارکی را برای اثبات ادعای خود به دادگاه ارائه نمایید تا دادگاه پس از احراز شرایط حکم به رفع تصرف آن مال غیرمنقول دهد. فلذا راه های دفاع در پرونده تصرف عدوانی از جانب خواهان که ادعای مالکیت دارد، از قبیل ذیل می باشد.
خارج شدن ملک بواسطه قهر و غلبه یا بدون مجوز قانونی
خواهان باید بواسطه مستندات خود اثبات نماید که موضوع دعوا حسب مورد بواسطه قهر و غلبه (زور و اجبار) متصرف از تصرف وی خارج شده است یا آنکه شخص متصرف بدون مجوز قانونی در ملک وی تصرف کرده است. این مستندات می تواند شامل شهادت شهود، گزارش کلانتری، فایل دوربین های مداربسته و دیگر استناد مرتبط باشد.
عدم اذن مالک (خواهان)
شما به عنوان خواهن دعوی باید برای دفاع از خود بگویید که ملک بدون اذن شما در تصرف شخص متصرف می باشد و اگر در طی فرایند رسیدگی بگویید که به شخص متصرف اجازه در تصرف داده اید، دادخواست شما از باب دعوی تصرف خارج می شود. فلذا در دعوی تصرف عدوانی اذن مالک در انتفاع وجود ندارد.
سبق تصرف
خواهان باید ثابت نماید که موضوع دعوا قبل از آنکه از تصرف وی خارج شود، در تصرف او بوده است و مدتی از آن ملک استفاده کرده است و می تواند برای اثبات این ادعای خود به شهادت شهود، استشهادیه محلی (ساکنان همان محل) استناد نماید و این موارد به دادگاه تقدیم و اعلام نماید.
فلذا براساس مطالب و راهکارهایی که پیش تر گفته شد، خواهان دعوی باید برای دفاع در پرونده تصرف عدوانی به موارد فوق تمسک جوید و اگر برخلاف موارد فوق عمل نماید، به عنوان مثال بگوید که ملک را با اجازه خود در اختیار متصرف قرار داده است ولیکن اکنون متصرف از عودت ملک خودداری می نماید، دیگر امکان اقامه دعوی تصرف عدوانی میسر نمی باشد.
راه های دفاع در پرونده تصرف عدوانی از خوانده
هنگامی که دعوی تصرف عدوانی حقوقی یا کیفری علیه شما خوانده (متصرف) مطرح می شود باید برای دفاع از خود تدارک مناسبی اخذ نمایید، زیرا در دعاوی تصرف، مالکیت خواهان تاثیری در دعوای تصرف ندارد، بلکه باید ساقه تصرف خود را در محکمه احراز نماید. فلذا سابقه تصرف است که در این دعاوی به کمک خواهان می آید. حال در صورتیکه دعوی تصرفی علیه شما اقامه شده است، شما می توانید برای دفاع در پرونده تصرف عدوانی به راه های دفاعی ذیل تمسک جویید.
اذن مالک به تصرف
خوانده می تواند اظهار داشته باشد که مالک مال غیرمنقول خودش را به رضایت کامل در اختیار ایشان قرار داده است و اکنون پس از گذشت زمان پشیمان شده است و خواستار بازگشت مال خویش می باشد. فلذا اگر شما بتوانید این واقعه را احراز نمایید، دعوی از شمول تصرف خارج می شود.
مخدوش ساختن عناصر جرم بودن تصرف
اگر دعوی تصرف عدوانی کیفری علیه شما اقامه شده است، شما به عنوان خوانده و در مقام دفاع از خود باید عناصر جرم بودن تصرف را مخدوش سازید. به عنوان مثال اظهار داشته باشید که اشتباها گمان می کردید که محدوده تصرف فعلی شما، جزء محدوده ملک خود شما بوده است. فلذا در این مواقع با اثبات اشتباه خواهان، دعوی تصرف عدوانی رد می شود. یا آنکه در راهکار دفاعی دیگر خوانده می تواند بگوید شخصی دیگری وی را مجبور یا تهدید کرده است که در ملک خواهان تصرف نماید.
حال در این صورت با توجه به آنکه عنصر معنوی جرم ساقط می شود، زیرا شخص متصرف (خوانده) قصد تصرف نداشته است، فلذا از اعمال مجازات کیفری تصرف عدوانی در امان می ماند.
سابقه تصرف خوانده
شما نیز به عنوان خوانده در دعوی تصرف عدوانی می توانید به سابقه تصرف عدوانی خود استناد نمایید و از شهود یا استشهادیه محلی مالکیت خود را به موضوع اقامه شده احراز نمایید. فلذا امید است با مطالعه این مقاله بتوانید از حق و حقوق خود دفاع نمایید.
