مجازات افشای اسرار موکل توسط وکیل در صورتیکه وکیل در خارج از چهارچوب قوانین تعیین شده اطلاعات موکل خود را افشاء نماید به مجازات حبس یا جزای نقدی پیش بینی شده در قانون مجازات محکوم می شود. فلذا در ادامه مطلب به توضیحات بیشتر در این خصوص می پردازیم.
افشای اسرار موکل توسط وکیل
وکیل دادگستری یا وکیل پایه یک کیست؟
وکیل دادگستری به شخصی گفته می شود که از طرف شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به موجب عقد وکالت به دفاع از حقوق موکل خود اقدام می نماید و می بایست علاوه بر آنکه مصلحت موکل خود را رعایت نماید، بلکه از اختیارطی که موکل به ایشان اعطاء نموده است، تجاوز ننماید. حال هنگامی که موکل اطلاعات خود در جهت دفاع در پرونده برای وکیل بازگو می نماید یا آنکه مدارک خود را در اختیار ایشان قرار می دهد، وکیل دارای یک سری تعهدات و وظایفی است.
حفظ اسرار موکل توسط وکیل
وکلا با توجه به ماهیت شغلی که دارند، برای دفاع از حق موکل خود نیاز به دریافت اطلاعات آنان دارند و باید از این اطلاعات مراقبت نموده و از افشای آن ها جلوگیری نماید، زیرا که به موجب قانون وکالت، وکیل باید اسراری را که به واسطه وکالت از طرف موکل مطلع شده و همچنین اسرار مربوطه به حیثیات و شرافت و اعتبارات موکل را حفظ نماید. فلذا حفظ اسرار موکل توسط وکیل یکی از ضابطه های اخلاقی وکلا می باشد که از این رو نیز قانونگذار به تاکید آن نیز پرداخت است.
حال اگر وکیل به دلیل سهل انگاری منجر به افشای اسرار موکل گردد یا آنکه اسرار و اطلاعات موکل را خارج از مواردی که قانون وی را مجاز دانسته است، افشاء نماید، علاوه بر آنکه به مجازات افشای اسرار موکل محکوم می شود، بلکه کانون وکلا نیز برای وی تخلف انتظامی در نظر می گیرد، که در ادامه مطلب به شرح بیشتر این مجازات می پردازیم.
مجازات افشای اسرار موکل توسط وکیل
حال فارق از آنکه افشای اسرار موکل در زمره تخلفات انتظامی وکلا محسوب می شود، بلکه به موجب ماده ۶۴۸ قانون مجازات اسلامی این عمل جرم بوده و وکیل خاطی به مجازات افشای اسرار موکل به شرح ذیل محکوم می شود.
- اطباء و جراحان و ماماها و داروفروشان و کلیه کسانی که به مناسبت شغل یا حرفه خود محرم اسرار می شوند، هر گاه در غیر از موارد قانونی، اسرار مردم را افشا کنند به چهل و پنج روز و دوازده ساعت تا شش ماه حبس و یا به ۲۰/۰۰۰/۰۰۰ تا ۶۰/۰۰۰/۰۰۰ ریال جزای نقدی محکوم می شوند.
مجازات انتظامی افشای اسرار موکل توسط وکیل
هنگامی که وکیل به مجازات افشای اسرار موکل به موجب قانون مجازات اسلام محکوم می شود، به منزله پایان کار ایشان نمی باشد، بلکه به موجب قانون وکلا به مجازات های انتظامی از قرار به ترتیب ذیل محکوم می شود.
- توبیخ شفاهی
- توبیخ کتبی با درج در پرونده
- توبیخ با درج در مجله رسمی
- ممنوعیت موقت از سه ماه الی دو سال
- تنزل درجه
- محرومیت دایم از شغل وکالت
شایان ذکر است، وزیر عدلیه (دادگستری) می تواند در صورت احراز سوء اعمال و رفتار یا تخلفات وکیل یکی از مجازات های انتظامی تا درجه (۴) را درباره او مستقلاً اعلام نماید و رای وزیر در این موضوع قابل شکایت نیست. در صورتی که حکم مجازات از طرف محکمه صادر شود تا درجه ۳ نسبت به محکوم علیه قطعی است. فلذا اگر وکیل به مجازات های انتظامی تا ردیف ۴ توسط وزیر دادگستری محکوم شود، رای وی قابل اعتراض نمی باشد.
آیا مجازات افشای اسرار موکل یا خیانت به موکل همسان است؟
خیر، در صورتی که خیانت وکیل نسبت به موکل ثابت شود از قبیل آن که وکیل با طرف موکّل ساخته و بالنتیجه حق موکل را تضییع نماید به محرومیت ابدی از شغل وکالت محکوم خواهد شد و موکل می تواند خسارت وارده بر خود را از او مطالبه نماید. به عنوان مثال اگر شما بابت جرم کلاهبرداری وکیلی اتخاذ کرده باشید و وکیل شما به طرف مقابل یا همان شخصی که شما از آن شکایت کرده اید، تبانی نماید و منجر به صدور حکم به ضرر شما شود و این امر احراز شود، وکیل برای همیشه از اشتغال در شغل وکالت محروم می شود.
فلذا در مجازات افشای اسرار موکل، مجازات انتظامی وکیل یکی از مراتب که پیش تر گفته شد، محکوم می شود و اگر وکیل مجددا اقدام به افشای اسرار موکل خود نماید به صورت دائم از اشتغال در شغل وکالت محروم می شود، در حالیکه مجازات خیانت به موکل منجر به محرومیت دائم از فعالیت در شغل وکالت می شود.
