نظام نیمه آزادی، یکی از مهم ترین حقوق هر انسان آزادی میباشد اما گاهی اوقات با توجه به قوانین حاکم بر جامعه و تخطی از این قوانین، آزادی از انسان گرفته میشود و به زندان و … مجازات های دیگر محکوم میشود و باید این مجازات را تحمل کند اما در عین حال هم قوانینی وجود دارد که میتوان برای این مجازات ها از آن ها استفاده کرد که در این مطلب یکی از این قوانین که “نظام نیمه آزادی ” نام دارد؛ را بررسی میکنیم.
نظام نیمه آزادی چیست؟
بر اساس ماده ۵۶ قانون مجازات اسلامی: نظام نیمه آزادی، شیوه ای است که بر اساس آن محکوم می تواند در زمان اجرای حکم حبس، فعالیت های حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی، درمانی و نظایر اینها را در خارج از زندان انجام دهد. اجرای این فعالیت ها زیر نظر مراکز نیمه آزادی است که در سازمان زندان ها و اقدامات تامینی و تربیتی تاسیس می شود ” این مجازات برای اولین بار در قانون مجازات اسلامی سال ۹۲ تصریح شده است. به نظر می رسد قانون گذار با تبیین نظام نیمه آزادی سعی بر آن داشته است تا رعایت حال برخی از مجرمین را بنماید.
به صورت جزئی: در این روش بزهکار در صورت سپردن تضمینات لازم از آزادی نسبی برخوردار میشود؛ به نحوی که در ساعات معینی می‌تواند برای انجام امور مشخصی مانند اشتغال، تحصیل، ملاقات با اعضای خانواده و سایر امور در اماکنی که از قبل مشخص شده است، حضور یافته و پس از اتمام ساعات معینه، بلافاصله به زندان برگردد. بدیهی است ساعات ورود و خروج وی در دفاتر مخصوص ثبت شده و حضور وی در اماکنی که با حکم دادگاه در نظر گرفته شده است، نیز توسط مسئولین اماکن مربوطه کنترل و به دادگاه گزارش میشود.
نظام نیمه آزادی به چه کسانی تعلق میگردد؟
نظام نیمه آزادی در شرایط زیر اعمال می شود:
- حبس باید از حبس های تعزیری درجه ۵ تا ۷ باشد. (نکته: با توجه به طرح دوفوریتی کاهش و تعلیق مجازات تعزیری مصوب ۹۹ جرایم درجه ۲ تا ۴ هم با گذراندن یک چهارم از مدت حبس و داشتن شرایط ذیل میتوانند درخواست بدهند.)
- برای اعمال نظام نیمه آزادی باید گذشت شاکی باشد .
- مجرم باید تامین مناسب را فراهم کند.
- مجرم باید به انجام یک فعالیت شغلی، حرفه ای، آموزشی، حرفه آموزی تعهد بدهد.
- مجرم باید تعهد به مشارکت در تداوم زندگی خانوادگی یا درمان اعتیاد یا بیماری که در فرایند اصلاح یا جبران خسارت وارد بر بزه دیه موثر است، بدهد.
- برای اعمال نظام نیمه آزادی ، خود محکوم نیز باید به اعمال آن رضایت بدهد.
برای درخواست نظام نیمه آزادی به کجا باید درخواست بدهیم؟
کسانی که داخل زندان به سر میبرند درخواست خود را به مددکاری زندان تقدیم میکنند و کسانی که خارج از زندان به سر میبرند میتوانند درخواست خود را به شعبه اجرای احکام خود تقدیم کنند.
آیا نظام نیمه آزادی باعث عدم تعلق عفو میشود؟
طبق ماده ۱۷ آیین نامه اجرایی نظام نیم آزادی محکومان مشمول نظام نیمه آزادی می توانند همانند سایر محکومان به حبس، برابر ضوابط و مقررات مربوط از مرخصی، تعلیق اجرای مجازات، آزادی مشروط، عفو، توقف یا تعویق اجرای حکم استفاده نمایند.
فرق نظام نیمه آزادی با پابند الکترونیک چیست؟
محکوم علیه نظام نیمه آزادی مکلف است در طول روز نسبت به اجرای فعالیت مندرج در حکم دادگاه اقدام و سپس خود را به زندان مربوط یا مراکز تحت نظارت زندان معرفی نماید. محکوم علیه در هر صورت شب ها را باید در زندان یا مراکز مزبور سپری کند. ولی در پابندالکترونیک متهم به صورت هفتگی یا ماهانه به نظر قاضی که در حکم ابلاغ میگردد به مراکزی جهت حضور و غیاب و آموزش حضور پیدا نماید.
نحوه اجرای حکم نظام نیمه آزادی به چه صورت است؟
پس از صدور حکم نیمه آزادی، قاضی اجرا مکلف است ضمن ارسال نسخه ای از حکم دادگاه، محکوم علیه را چنانچه در زندان نباشد به زندان اعزام تا بلافاصله به مرکز نیمه آزادی معرفی شود. مرکز موظف است نسبت به اجرای حکم دادگاه وفق مقررات، از جمله این آیین نامه اقدام نماید. در صورتی که محکوم علیه در زندان باشد، دادگاه مراتب را به زندان اعلام تا نسبت به معرفی وی به مرکز نیمه آزادی اقدام شود.
یک پاسخ