هنگامی که پزشکی مرتکب تخلفی شود، به مجازات های نظام پزشکی محکوم می شود و این مجازات ها می تواند، تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیات مدیره نظام پزشکی محل یا آنکه این اخطار به صورت کتبی در پرونده نظام پزشکی درج شود. همچنین مجازات های نظام پزشکی تنها به این موارد محدود نمی شود، بلکه شامل انواع مختلفی می باشد، که در ادامه به توضیحات بیشتر این مبحث می پردازیم.
انواع تخلفات انتظامی پزشکی
مسلما در حالت عادی مجازات های نظام پزشکی برای یک پزشک اعمال نمی شود، مگر آنکه مرتکب تخلفات انتظامی پزشکی شود. همچنین شاغلان حرفه های پزشکی مکلفند بدون توجه به ملیت، نژاد، مذهب و موقعیت اجتماعی – سیاسی بیماران حداکثر تلاش ممکن را در حدود وظایف حرفه ای خود به کار ببرند و در صورتیکه برخلاف آن عمل نمایند، مرتکب تخلف می شوند.
حال با توجه به آنکه تخلفات انتظامی پزشکی دارای اقسام مختلفی است، فلذا در صورتیکه پزشکان دارای پروانه مطلب، فارغ التحصیلان کاردانی، کارشناسی و کارشناسی ارشد شاغل در رشته ها علوم آزمایشگاهی، تکنولوژی پزشکی، رادیولوژی، بیورادیولوژی ، رادیوتراپی، پرستاری، مامایی، اطاق عمل، هوشبری، داروسازی، تغذیه، مبارزه با بیماری ها، بهداشت خانواده، بهداشت کار دهان و دندان، فارغ التحصیلان دانشکده بهداشت و دیگر رشته مرتبط، مرتکب رفتار های ذیل گردند، تخلفات انتظامی پزشکی برای آن ها محسوب می شود.
- فروش تجهیزات پزشکی و دارو در محل اشتغال
- تجویز داروهای غیرمجاز
- عدم به کارگیری حداکثر تلاش
- نباید به ملیت، نژاد، مذهب و موقعیت اجتماعی بیماران توجه داشته باشند.
- پاکدامن و پرهیزکار باشد.
- سقط جنین بدون وجود خطر سلامت برای مادر
- عدم رعایت تعرفه های درمانی
- وظایف مربوط به حرفه خود را با وجدان بیدار طبق موازین قانونی و اخلاقی اجرا نماید.
- قابل اعتماد باشد.
- در انجام وظایف خود رعایت عفت را بنماید.
- افشاء اسرار بیمار و نوع بیماری او، مگر در مواردی که افشاء آن به موجب قانون مجاز باشد.
- تعداد بیمار بپذیرند که قادر به معاینه و درمان آن باشند.
- انجام امورات مخالف شئون پزشکی.
- تحصیل مخارج غیر ضروری از بیمار
- ایجاد رعب و هراس در بیمار از راه نشان دادن وخامت بیماری به منظور استفاده مادی
- در صورت وجود عواقب وخیم و یا خطر مرگ با احتیاط لازم و در نظر گرفتن وضع روانی و عصبی بیمار تا حدودی که ضروری بداند به بیمار گوشزد نماید.
- در میان گذاشتن خطرات و وخامت بیماری بیمار به نزدیکان.
- تجویز مواد مخدر و روان گردان ها به طوری که به صورت اعتیاد درآید ممنوع است مگر در مواردی که بیمار از دردهای شدید بیماری های غیر قابل علاج رنج ببرد.
- اخذ هزینه های خارج از عرف
- تبلیغ گمراه کننده از طریق وسایل تبلیغاتی مانند رادیو و تلویزیون آگهی در جراید و نصب آگهی در اماکن و معابر
- جذب بیمار از طریق آگهی و تبلیغات گمراه کننده
- ممنوعیت اشتغال به کار پزشکی در داروخانه ها و اما کنی از قبیل محل های فروش اسباب و لوازم طبی و غیره، مگر در مواردی که به علت احتیاج محل، نظام پزشکی ضرورت آن را تأیید نماید.
- سهل انگاری در انجام وظیفه
- عدم رعایت موازین شرعی، علمی و قانونی
مجازات های نظام پزشکی
حال در صورتیکه پزشکان و اشخاص مشمول در حوزه پزشکی مرتکب تخلفات فوق شوند، به یکی از مجازات های نظام پزشکی ذیل به موجب ماده ۳۰ آیین نامه انتظامی رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای شاغلان حرفه های محکوم می شوند.
- الف- تذکر یا توبیخ شفاهی در حضور هیأت مدیره نظام پزشکی محل.
- ب- اخطار یا توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی محل.
- ج- توبیخ کتبی با درج در پرونده نظام پزشکی و نشریه نظام پزشکی محل یا الصاق رأی در تابلو اعلانات نظام پزشکی محل.
- د- محرومیت از اشتغال به حرفه های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در محل ارتکاب تخلف.
- ه- محرومیت از اشتغال به حرفه های پزشکی و وابسته از سه ماه تا یک سال در تمام کشور.
- و- محرومیت از اشتغال به حرفه های پزشکی وابسته از بیش از یک سال تا پنج سال در تمام کشور.
- ز- محرومیت دایم از اشتغال به حرفه های پزشکی و وابسته در تمام کشور.
شایان ذکر است، در صورتیکه پزشکی به موجب آرای قطعی هیأت های انتظامی نظام پزشکی به یکی از مجازات های بندهای “د”، “ه” و “و” محکوم شوند، این محکومیت در روزنامه مطبوعات محلی و کثیرالانتشار کشور درج می شود. همچنین در مواردی که رأی قطعی به محرومیت از اشتغال به امور پزشکی و حرفه های وابسته صادر می شود اشتغال محکوم علیه به حرفه های یاد شده در مدت محرومیت در بخشهای خصوصی، عمومی، دولتی و خیریه نیز ممنوع است.
