نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک به دو صورت سند رسمی و عادی مشروط بر آنکه مفاد تقسیم نامه مورد توافق و رضایت وراث باشد و همگی آنان از اهلیت کامل برخوردار باشند. تا امکان تنظیم و نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک میسر باشد، فلذا در صورتیکه یکی از وراث دارای اهلیت کامل (استیفاء) نباشد، امکان تنظیم و انعقاد تقسیم نامه ارث میسر نمی باشد.
نحوه نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک چیست؟
در هنگام نوشتن تقسیم نامه ارث باید تمام ورثه و اشخاصی که در ترکه شرکت دارند حاضر و رشید باشند به هر نحوی که بخواهند می توانند ترکه را مابین خود تقسیم نمایند لیکن اگر مابین آنها محجور یا غائب باشد تقسیم ترکه به توسط نمایندگان آنها در دادگاه به عمل می آید. فلذا در صورتیکه یکی از وراث محجور یا غائب باشد، تقسیم ترکه باید از طریق دادگاه صورت پذیرد.
مقصود از شخص رشید به فردی گفته می شود، که بالغ و عاقل بوده و می تواند در خصوص امور مالی خود تصمیم گیری نماید، به عبارت دیگر می تواند سود و زیان را از یکدیگر تشخیص دهد. شایان ذکر است ورثه غایب نیز به فردی اطلاق می شود، که خبری از وی در دسترس نبوده یا آنکه مفقود الاثر است. فلذا در صورتیکه این شخص وکیل نداشته باشد و درخواست تقسیم اموال متوفی شود، بدوا برای غائب امین معین می شود و سپس تقسیم ارث بین وراث صورت می پذیرد.
چه نکاتی را باید در نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک رعایت کرد؟
هنگامی که شخصی فوت می نماید و اموال از وی باقی ماند، به آن ماترک گفته می شود و در صورتیکه اشخاصی از متوفی وجود داشته باشد تا آن اموال فی مابین آن ها تقسیم شود، وراث گفته می شود و این وراث مطابق قانون هر یک براساس معیار مشخصی سهم الارث دریافت می کنند. حال اگر وراث بخواهند بدون آنکه به دادگاه بروند، ماترک را بین خود تقسیم نمایند حال براساس معیار قانونی یا توافقی که بین آن هاست، باید اقدام به نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک نمایند.
زیرا در صورتیکه بعدا یکی از وراث به میزان سهم الارث دریافتی خود اعتراض نماید، به توجه به آنکه تقسیم نامه ارث فی مابین آن ها تنظیم شده است، دیگر نمی تواند ادعایی داشته باشد. فلذا اگر قصد نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک را دارید، حتما نکاتی که در ذیل به آن ها اشاره می شود را در تقسیم نامه خود تصریح نمایید، تا جای هیچگونه ابهامی برای هیچ یک از وراث وجود نداشته باشد.
مشخصات تقسیم کنندگان
در هنگام نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک یک بند را اختصاص به مشخصات تقسیم کنندگان اختصاص دهید و در آن مشخصات کامل تقسیم کنندگان سهم الارث اعم از نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد، کد ملی، شماره شناسنامه، نشانی محل سکونت، کد پستی و در نهایت شماره تماس شخص مزبور را یادداشت نمایید. زیرا لازمه و شرط تنظیم اول هر قرارداد و تقسیم نامه ای درج مشخصات کامل طرفین می باشد.
مشخصات اموال مورد تقسیم
در هنگام نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک تمامی اموال متوفی را باید به صورت کامل در تقسیم نامه یادداشت نمایید. به عنوان مثال: یک ملک به مساحت ۱۰۰ متر با پلاک ثبتی شماره ……… فرعی از……… اصلی حوزه ثبتی / بخش…….. واقع در نشانی ……….. یا مشخصات خودرو متوفی در صورت موجود بودن یا اگر دارای وجوه نقدی و اعتباری هستند، تمامی این موارد با جزئیات کامل در تقسیم نامه نگارش شود.
تعیین سهم الارث دریافتی تقسیم کنندگان
در نوشتن تقسیم نامه سهم الارث حتما مقدار سهم وراث را معین نماید، تا محل اختلافی باقی نماند. زیرا اگر مقدار سهم الارث دریافتی مشخص نشده باشد، آن تقسیم نامه فاقد اعتبار است. زیرا در مقدار سهم الارث دریافتی ابهام وجود دارد. فلذا اگر متوفی دارای یک ملک می باشد. بنویسد سهم الارث شخص ایکس ۱ دانگ از شش دانگ می باشد.
درج اسناد و مدارک تقسیم نامه ارث و ماترک
نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک را براساس گواهی انحصار وراثت انجام دهید، مثلا بنویسید به موجب گواهی انحصار وراثت اخذ شده از شعبه فلان به شماره دادنامه فلان مورخ فلان. زیرا در گواهی انحصار وراثت مشخصات کامل تمامی وراث ها نگاشته شده است. همچنین مشخصات گواهی فوت متوفی را نیز پیوست تقسیم نامه ارث و ماترک خود نمایید.
تعیین نسخه های تقسیم نامه ارث و ماترک
در اتمام تنظیم و نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک حتما بنویسید، این تقسیم نامه در این تعداد نسخه مشخص و با چنین ماده و بند در مورخ فلان بین تقسیم کنندگان امضاء شد و تمامی نسخات دارای اعتبار یکسان و در حکم واحد می باشند و پس از درج امضاء و اثر انگشت کلیه وراث، از تاریخ انعقاد برای طرفین قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.
تنظیم و نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک به صورت سند رسمی
اگر می خواهید اقدام به نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک به صورت رسمی نمایید، باید کلیه وراث یا شخصی که از آنان دارای وکالت می باشد، با مدارک هویتی خود و وراث، گواهی فوت، گواهی انحصار وراثت، اصل وکالت نامه به دفترخانه اسناد رسمی مراجعه نمایند و مقدار سهم خود را به دفتردار اعلام نمایند، تا دفترخانه براساس توافق کلیه وراث اقدام به تنظیم و نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک آنان نماید.
در نهایت پس از تنظیم متن تقسیم نامه ارث و ماترک، دفترخانه از وراث می خواهد تا ذیل تقسیم نامه را امضاء و اثر انگشت نمایند، تا آن تقسیم نامه پس از ثبت توسط دفترخانه دارای اعتبار شود و از قابلیت استناد در مراجع ذی صلاح کشور را برخوردار باشد. شایان ذکر است در تنظیم تقسیم نامه ارث و ماترک حتی به صورت رسمی اگر یکی از وراث محجور یا غایب باشد، فرایند باید از طریق دادگاه انجام شود.
مدارک لازم برای تنظیم تقسیم نامه ارث و ماترک
حال با توجه به مطالبی که پیش تر بیان شد، در هنگام تنظیم و نوشتن تقسیم نامه ارث و ماترک به مدارکی که ذیل به شرح موارد آن پرداخته این، نیاز می باشد.
- گواهی فوت
- گواهی انحصار وراثت
- اصل مدارک شناسایی تقسیم کنندگان اعم از شناسنامه و کارت ملی
- وکالت نامه از وراث یا تمام آن برای شخصی که از جانب وراث اقدام می کند.
- اگر می خواهید تقسیم نامه ارث و ماترک در دفترخانه به صورت رسمی تنظیم شود، باید هزینه دفترخانه را پرداخت نمایید.
هزینه ثبت و تنظیم تقسیم نامه ارث و ماترک
اگر تقسیم نامه خود را به صورت عادی تنظیم کرده اید، نیازی به پرداخت هزینه نمی باشد. اما اگر می خواهید به صورت رسمی در دفترخانه تقسیم نامه ارث و ماترک شما تنظیم و ثبت گردد، فلذا با توجه به آنکه سند تقسیم نامه ارث، یک سند غیرمالی است، هزینه تنظیم آن توسط دفترخانه برای هریک از اموال منقول و غیر منقول ۱۰۰ هزار تومان می باشد. البته این هزینه در سال های متوالی براساس تعرفه دفترخانه ها افزایش می یابد.
