ازجمله مواردی که در ادارات دولتی و یا بخش‌های خصوصی که با آن مواجه هستند بحث مرخصی کارکنان ، کارگران و یا کارمندان میباشد همچنین نحوه استفاده از مرخصی‌های اداری و شیوه اجرای آن‌ها ازجمله مسائل دیگری است که در این زمینه از اهمیت بسیاری برخوردار است.
روش‌های مختلفی برای اخذ مرخصی وجود دارد که از جمله مرخصی‌ها میتوان به استعلاجی، استحقاقی، فوت اقوام درجه یک مانند پدر، مرخصی عروسی و غیره تقسیم نمود.
در این مقاله قرار است در رابطه با برخی مرخصی‌های کارگران و کارمندان به توضیح بپردازیم اما در مورد مرخصی کارکنان در مطلب جداگانه ای به این موضوع پرداختا ایم و نکات مهم را بازگو نمودیم و شما میتوانید با کلیک روی عبارت آن، مطلب را مشاهده نمایید.
مرخصی کارکنان و کارگران
منظور از مرخصی درواقع حقی است که برای کارگر در ترک کار برای روزهای غیر تعطیل برای او در نظر گرفته می‌شود که در قانون کشورمان نیز مورد تایید است .
گرفتن مرخصی یکی از مواردی است که گاهی اوقات باعث اختلاف بین کارگر و کارفرما می‌شود مطابق با قانون گرفتن مرخصی حق بدیهی و طبیعی هر فرد در طول ایام کار تلقی می‌گردد.
همان‌طور که گفته شد مرخصی به مرخصی استحقاقی، استعلاجی، ازدواج، فوت، بین تعطیلی، زایمان، حج، بدون حقوق تقسیم‌بندی می‌شوند که در ادامه به برخی از آن‌ها مطابق با قانون کار خواهیم پرداخت.
مرخصی استحقاقی
قبل‌از توضیح در رابطه با مرخصی استحقاقی باید گفت که محاسبه مرخصی در هر یک از انواع آن به شکل جداگانه‌ای میباشد اما در رابطه با مرخصی استحقاقی باید گفت که سالانه به کارگران مرخصی استحقاقی با حقوق داده می‌شود که البته کارگر باید تعداد روز این مرخصی را با کارفرما هماهنگ کند.
مطابق با قانون کار کارگر در هر ماه ۲.۵ روز مرخصی در کارهای عادی طلب دارد که در سال می‌شود صد و نود و دو ساعت و معادل آن بیست و شش روز است که به این مرخصی، مرخصی استحقاقی می‌گویند که چهار جمعه در هر ماه به آن اضافه می‌شود.
مرخصی استحقاقی نکاتی دارد که توجهی به آن حائز اهمیت است اما از حوصله این مطلب خارج است درهرحال اگر سوالی در این خصوص دارید میتوانید با کارشناسان ما در سامانه هوشمند خدمات حقوقی داپکده تماس بگیرید.
مرخصی استعلاجی
مطابق با قانون، سقفی برای مرخصی استعلاجی در نظر گرفته نشده و تا زمانی‌که پزشک یا مراجع ذی‌صلاح تامین اجتماعی مرخصی استعلاجی را تایید کنند می‌توانند این مرخصی ادامه داشته باشد اما در هر نوبت اگر کمتر از هفت روز باشد یا در طول سال کمتر از پانزده روز باشد تأیید پزشک معالج برای آن کافی است درصورتی‌که مدت استراحت از پونزده روز بیشتر باشد برای مرخصی از پانزده تا شصت روز باید مورد تأیید پزشک معتمد سازمان قرار بگیرد و برای مدت بیشتر از شصت روز نیز باید مرخصی استعلاجی و تأیید شورای پزشکی تامین اجتماعی برسد.
همان‌طور که می‌دانید ازجمله موارد تعلیق قرارداد کار مرخصی استعلاجی میباشد به‌همین دلیل افرادی که مشمول قانون کار قرار می‌گیرند و از مرخصی استعلاجی استفاده می‌کنند قرارداد آن‌ها به قوت خود باقی خواهد ماند و پس‌از اتمام مرخصی کارگر می‌تونه به کار سابق خود برگردد.
مرخصی ساعتی
مرخصی ساعتی درواقع قسمتی از مرخصی استحقاقی است که از میزان آن کسر می‌شود و فرد برای کارهای روزانه خود می‌تواند از آن استفاده کند که این امر در شرکت‌ها و کارگاه‌های مختلف متفاوت است.
زمانی‌که ساعات مرخصی ساعتی به هشت ساعت برسد یک روز مرخصی محسوب خواهد شد و معمولاً افراد در صورت وجود کارهای ضروری و یا اداری می‌توانند از این نوع مرخصی استفاده کنند.
نکته دیگر که باید به آن توجه کرد این است که مطابق با ماده هفتاد قانون کار مرخصی کمتر از یک روز کار جزء مرخصی استحقاقی میباشد در برخی از ادارات و سازمان‌ها عنوان مرخصی کمتر از دو ساعت و سه ساعت برای انجام کارهای ضروری کارگران تعریف‌شده که پیش‌از آن مرخصی یک روز کامل محسوب می‌شود.
مرخصی ازدواج
درصورتی‌که کارگری ازدواج دائم کند می‌تواند از سه روز مرخصی با حقوق به‌عنوان مرخصی ازدواج استفاده نمود لذا توجه داشته باشید که این مورد نادر به ازدواج دائم و ازدواج موقت را شامل نمی‌شود به‌علاوه باید توجه داشت که این نوع مرخصی جزء مرخصی استحقاقی محاسبه نخواهد شد.
مرخصی فوت
مطابق با قانون کار درصورتی‌که همسر پدر مادر و یا فرزند کارگری فوت کند می‌توانند از سه روز مرخصی با حقوق به‌عنوان مرخصی فوت مطابق با ماده هفتاد و سه قانون کار استفاده کنید توجه کنید که برخورداری از این مرخصی با استفاده از مزد خواهد بود که با مرخصی استحقاقی محاسبه نخواهد شد و از زمان استفاده از این مرخصی نیز هم‌زمان با فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان میباشد و قابل انتقال به زمانی دیگر نیست به‌عبارت‌دیگر نمی‌توان مرخصی فوت را به زمان دیگری منتقل و از آن استفاده کرد .
مرخصی زایمان
البته برای این‌موضوع باید به ماده‌واحده‌ی قانون اصلاح قوانین تنظیم جمعیت و خانواده مراجعه نمود که مرخصی زایمان زنان شاغل در بخش‌های دولتی و غیردولتی ۹ ماه تمام است.
همچنین همسر این افراد نیز از دو هفته مرخصی اجباری علاوه‌بر مرخصی استحقاقی از بدو تولد نوزاد برخوردار خواهد شد اما در بخش‌های خصوصی و شرکت‌های مشمول قوانین صندوق تامین اجتماعی مرخصی زایمان بر مبنای شش ماه به زنان شاغل تعلق می‌گیرد و مرخصی اجباری همسر آن‌ها نیز در صورت تأیید کارفرما قابل‌استفاده خواهد بود.
نتیجه
به‌طورکلی همان‌طور که گفته شد مرخصی کارکنان و کارگران موضوعی است که انواع مختلفی دارد که به برخی از آن‌ها در این مطلب پرداختیم لذا چنانچه بازهم سوالی در رابطه با چگونگی مرخصی کارکنان و کارگران دارید میتوانید با کارشناسان ما در سامانه هوشمند خدمات حقوقی داپکده در ارتباط باشید و همچنین میتوانید از طریق داپکده با وکیل اداره کار مشورت داشته باشید.
